POLECANE KSIĄŻKI

Maciej Górny, Włodzimierz Borodziej Nasza wojna. Europa Środkowo-Wschodnia 1912–1916. Tom I. Imperia
Nasza wojna. Europa Środkowo-Wschodnia 1917–1923. Tom II. Narody

Wydawnictwo: W.A.B., Warszawa 2014 i 2018

„Granica między przemocą usankcjonowaną prawem wojny a zbrodnią zamazywała się w takich wypadkach niemal zupełnie, co utrudniało trzeźwy osąd sytuacji. Jest on tym większym wyzwaniem, że historiografie naszej części Europy (inaczej niż tutejsi poborowi) chętnie zaciągały się na służbę wychowania patriotycznego, przemilczając winy swoich i tropiąc zbrodnie sąsiadów. Tymczasem, o ile można się pokusić o taką moralną ocenę w wypadku dłuższych okupacji i systematycznej przemocy, o tyle w sytuacji tak niestabilnej jak na przykład w Galicji Wschodniej, nie ma do tego wystarczających podstaw”.

Wielką Wojnę wywołały imperia, biły się w niej narody, a ginęli zwykli ludzie. Zginęła w niej też cała ponad stuletnia cywilizacja: przed jej wybuchem były tylko dwie republiki, które mogły wziąć w niej udział i wzięły – USA i Francja, po jej zakończeniu zostało tylko jedno królestwo – Wielka Brytania. Opisanie wielopłaszczyznowego chaosu to zadanie karkołomne, ale autorom udało się to nad wyraz. A ponieważ i autor tej noty ma za sobą opowieść o drodze, która otworzyła Polsce drogę do niepodległości w 1918 roku (Mgnienia), z zachwytem pochyla się nad tą dwutomową księgą. Wydawca reklamuje ją jako „powieść historyczną”. Rzeczywiście, czyta się to jak najbarwniejszą opowieść.

(wb)