POLECANE KSIĄŻKI

Maciej Topolski, Niż

Wydawnictwo Korporacja Ha!art, Kraków 2020

Rzadko spotyka się książkę tak skromną, że czytelnik zastanawia się, czy aby będzie co poczytać. Bo lubi się duże książki, a ta wydaje się taka niepozorna. Ale z każdym niewielkim rozdziałem wchodzimy w świat tak intensywnych doznań, że aż musimy się chwilami zatrzymać, aby móc znów zagłębić się w sugestywnie podsuwanych nam przez autora obrazach. A Niż to poetyckie prozy poświęcone… pracy kelnerskiej. Literatura momentami ekshibicjonistyczna, a erudycja autora doprawia nam jej smak aż do granic wytrzymałości. To, co pokazuje nam Topolski w swoim restauracyjnym fotoplastykonie, przeraża. Nic tu wzniosłego, wszystko odstręcza, wyzysk goni wyzysk w każdym znaczeniu, i aż dziwne wydaje się, że w tak skrojonym na nieludzką miarę świecie jest mimo to miejsce na wrażliwość, na umiejętność psychicznego odcięcia się, płacąc za to niejednokrotnie wysoką cenę.

Czy Topolski to restauracyjny outsider? Żartując, można chyba tak to ująć. Ale jest w tym coś więcej, to mistrz celnego słowa, trafiającego w sedno tego, co rozgrywa się na naszych oczach podczas lektury. Nie da się potem całkiem uciec od tego, co się zobaczyło, przeżyło. To koszmary ujęte sprawnie w literaturę, podzielone na rozdziały… I nie jest się już w stanie, po takiej lekturze, być obojętnym klientem restauracji, Topolskiego-kelnera mamy w głowie, widzimy jak do nas podchodzi, podaje kartę…

Elżbieta Wojnarowska