POLECANE KSIĄŻKI

Krystyna CzerniRyszard Przybylski, Tadeusz Różewicz. Listy i rozmowy 1965–2014

Wydawnictwo Sic!, Warszawa 2019

Mało kto wie, że Tadeusz Różewicz był nie tylko wybitnym poetą, prozaikiem i dramaturgiem, ale także spełniał się, i może najbardziej odkrywał, epistolograficznie. Korespondował głównie z przyjaciółmi z czasów młodości: Jerzym Nowosielskim, Mieczysławem Porębskim oraz Ryszardem Przybylskim. Jak zauważa Krystyna Czerni – krakowska krytyk sztuki, a w tym przypadku redaktorka wyboru korespondencji poety z Ryszardem Przybylskim – „pisanie listów staje się dla Różewicza rodzajem przymusu, nałogu”. Rytuałem niezbędnym do życia. Komentuje w nich wiele spraw, nie tylko będących świadectwem czasu, ale i zwyczajnych, codziennych problemów, nie uciekając od kwestii kulinarnych czy zdrowotnych. Przybylski, krytyk, eseista, erudyta, był dla Różewicza równorzędnym, choć różnym od niego partnerem w wymianie myśli. Różewicz stał się jednym z najważniejszych bohaterów jego eseistyki, a nieskrywaną admiracją wzbudził zaufanie poety. Różewicz potrafił polemizować z nim na każdy temat – nie mieli tabu. Poruszające są fragmenty, w których mówią o sprawach mistycznych i metafizycznych, Przybylski bowiem do końca usiłował „nawrócić” Różewicza, z żadnym zresztą skutkiem. Książka to przejmujące świadectwo trwającej aż do śmierci przyjaźni. Uzupełnieniem listów są rozmowy spisane ze ścieżek dźwiękowych filmów dokumentalnych z udziałem bohaterów.

Elżbieta Wojnarowska