„Chrzczony z wody i oleju, kiedy wschodzi Gwiazda Piołun”. Tak, wprowadzając chwilę w przestrzeń wielkiej metafory, odnajdując ją w zarodku spełniającej się dwudziestowiecznej apokalipsy, ale też najprościej rekonstruując początki własnego życia, pisał Czesław Miłosz o chłopcu, którego dzieciństwo upłynęło wśród wędrówek i ucieczek, w kolejowych eszelonach, pod żołnierskimi pałatkami, w cieniu strachu, ale też w świetle nadziei, w rajskim ogrodzie nad rzeką Niewiażą.
Bodaj każdy jego tekst i publiczne wystąpienie warte było namysłu. A już na pewno bezcenna była każda z nim rozmowa. Łączył to co najważniejsze: erudycję z mądrością, poczuciem dystansu i humoru oraz krytycznej ironii (także na swój temat).
Nagrodę Nobla dostał ze wiersze. Znany jest też jako eseista. Tymczasem był też znakomitym publicystą i komentatorem politycznym oraz ciętym felietonistą.
Trzecia Rzeczpospolita była najlepszym państwem w polskich dziejach. Ale była nie do utrzymania, podkopywana przez solidarnościowy antykomunizm i polityczny katolicyzm – już ten wniosek godny jest miejsca na najwyższej półce rodzimej publicystyki politycznej.
