POLECANE KSIĄŻKI

Sławomir Jerzy Tabkowski Przywołania z galaktyki Koziorożca

Wydawnictwo „Śląsk”, Katowice 2021

„Dla mnie OS [Okrągły Stół – wb] stanowił, podobnie jak dla wielu innych, potwierdzenie, że w długim procesie ewolucyjnym zmiany realnego socjalizmu będą jednak możliwe. (…) przyjęta dyrektywa o niekonfrontacyjnych wyborach (…) ograniczała lub wręcz uniemożliwiała aktywną i bezpardonową walkę polityczną, którą zresztą na ogół strona solidarnościowa prowadziła”.

Do czasów wolnej Polski autor kojarzył mi się jak najgorzej: szef oddziału propagandowego monstrum (Krajowej Agencji Wydawniczej), po stanie wojennym – naczelny „Gazety Krakowskiej” (1983–88), a u schyłku PRL kierownik Wydziału Propagandy KC PZPR. A jeszcze jesienią 1988 wszedł w skład ferajny czczącej zglajszachtowanie życia politycznego i stworzenie PZPR z PPS i PPR. A jednak jego wspomnienia czytam z zaciekawieniem. Owszem, irytujący jest stopień nierozumienia zmieniających się czasów – on do dziś nie wie, za co „czerwonych” nie lubiano i że Okrągły Stół był dla władzy jedynym sposobem wyjścia z twarzą z czasów hańby. Co jednak nie znaczy, że Tabkowski to jakiś zamordysta. Przeciwnie, we wspomnieniach najchętniej opiera się na „Kuźnicy” – środowisku lewicy pezetperowskiej, dużo ciekawszej niż dominujący nurt zakapiorstwa. A że są i plotki, więc tym ciekawiej. Brakuje jednak pogłębionej refleksji na temat rzeczywistego społecznego sensu PRL.

Bo to jest temat na dziś: w jakim stopniu PRL odpowiadał potrzebom społeczeństwa.

(wb)